DILIMIZIN HEM KULTURAMIZIN GELECAA VAR

Gagauz dilini, gagauz kulturas?n? hem adetlerini sevan Ivanna KOKSAL? (KOL) hem Gagauziyada, hem Gagauziya d?s?nda islaa bilerlar. Kendisi Butun ureklan halk?m?za izmet eder, hem, Gagauziya Halk Toplusu (GHT) deputat? olarak, izmet etmaa isteer. GHT deputatl?? uurunda secimnerda Ivanna KOKSAL ikinci tura c?kt?.AnasozuGagauz dilini, gagauz kulturas?n? hem adetlerini sevan Ivanna KOKSAL? (KOL) hem Gagauziyada, hem Gagauziya d?s?nda islaa bilerlar. Kendisi Butun ureklan halk?m?za izmet eder, hem, Gagauziya Halk Toplusu (GHT) deputat? olarak, izmet etmaa isteer. GHT deputatl?? uurunda secimnerda Ivanna KOKSAL ikinci tura c?kt?. Pazara, Baba Marta ay?n 30-da, Kazayak kuyun insannar? deputat secmak uurunda kendi sozunu soleyeceklar, seslerini verip ona, kim kendi kuuyu icin, Gagauziyam?z icin halizdan dusuner, halizdan cal?ser. Ona kimi raada brakmeer yasamam?z, dilimizin hem kulturam?z?n, radiomuzun hem televideniyam?z?n, teatrumuzun problemalar?. Bu konularlan ilgili, 2-ci sayfada Ivanna KOKSAL?n (KOL) dusuncelerini okuyun.DILIMIN GELECAA VARAylam buuktu, coksay?l?yd?.Vard? dadum, bobam, sindi da saal?kta yaserlar, sukurluyum. Evimizda sade gaguzca lafedardik, ama komusular?n kimisi rusca da lafedardi. Onnar?n usaklar?na, nedansa, biraz cok gorardim, istardim benimlan da rusca anam-bobam lafetsinnar, ama iyi ki lafetmemislar, zere buun en sevgili, en yak?n dilimi bilmeyeceydim, en beendii zanaat?m? kazanamayaceyd?m...Sora, okulda gagauz dilinda birkac uuredicim oldu. Hepsi kendiyca dersleri merakl? haz?rlard?lar, bilgileri havezlan, buuk isteklan biza vermaa savasard?lar. Sakas?z, derindan y?l-y?ldan gagauzcaya cekilardim.Sindi da akl?mda tuter?m uuredicinin uusek, ama y?m?sak tonnu sesini, tablada gramatika kurallar?n? cizan ellerini, literatura bolumnerindan kahramannar?n harakterlerin ac?klamas?n?.Ilk okul olimpiadas?, ang?s?na kat?lmaa deyni beni haz?rlad? Anna Afanasyevna KOL. Ilk kazan?lm?s erlar, diplomnar – bunnar hepsi verardi stimul ileri gitmaa deyni. Anna Afanasyevnan?n dersinda uyumaa kimseyi cekmazdi, cunku onun gur, uusek sesi doldurard? oday?, k?z?st?rard? kat?lmaa konuya herkezini.Nadejda Petrovna COBAN, sesini pek kald?rmazd?, enikunu, ama mutlaka birkac keret cumleyi tekrarlard? hem gozunun dibina bakard?, belli etmak icin, annas?ld? m? osa annamad?k m? konuyu. Bana gelardi, ani uuredi-cilar dersi annadarkana sade bana bakerlar, o uzdan cal?sard?m baska dusunmelera daalmadaanan dikkatl? seslemaa.Donna Dmitrievna STANCEVA, Fedora Borisovna DUKAL - onnar da hep gagauzcaya okulumuzda uuredardilar.Bana kalsa, ilkin severiz uuredicinin haraktlerini, sora da basleer?z sayg? duymaa onun yapt?? islerina, okuyan, veran dersina.Komrat Devlet Universitedina uurenmaa gelinca, gordum, ani b?rda gagauzcaya art?k koca genis yol aciler. Maryana Georgievna TOMAYLI, gramatikada bilgileri verardi, gagauz literaturas?nda - Anna Dmitrievna KARA, sora raametli Fedora Ivanovna GROZDEVA. Dorduncu-besinci kurs-larda tan?st?k Ivanna Dmitrievna BANKOVAylan, ang?s? bilgilerimizi gramatika uurundan zenginnestirdi. Diplom isini art?k gaguz dilinda da yazerlar, biz da yazd?k. Bana dipom isini yard?mc? oldu yazmaa Evgeniya Nikolaevna ANDRIES. Bu pek onemli hem cuvapl? bir is, onu becermektan, korumaktan sora herbir student cok kuvetl? kendisini duyer.Universitetta seslarkana dersleri, kendimizi art?k uuredicilerin erinda gorardik.Tezlaa praktikada oldu kolay?m?z usaklar?n onnerina okullarda c?kmaa. Bu gercektan cuvapl? hem gururlu is, cunku senin annatt?klar?n? kimsayd? sesleer, sendan bisey uurenmaa cal?serlar, sana sorerlar, sendan cuvap beklerlar...Buunku gunda aylema, okuluma, universitedima pek sukurluyum, ani gaguz dilimizi sevmaa hem sevdirmaa uurettilar.Bola buuk sevgiylaan dilima etistim televiziona. Televiziona isa geldiynan taa bir kera kendima belli ettim, ani dusun-melerimi hem solemaa istediklerimi taa kolay, raat gagauz dilinda ac?klayabilerim, bakmayarak ona, ani aram?zda on planda rus dili buluner. Ruscadan kimsey at?lal?m demeer, sade ana dilimizi batt?rmayal?m isteerim.Cunku yaz?k olacek dadular?m?za hem bobalar?m?za, ani buncak y?l bir ay?r? kosemiz olsun deyni savasm?slar. O kosecikta kendi kanonnar?m?z, kurallar?-m?z, tehnologiyam?z, adetlerimiz, dilimiz bak?ls?n hem korunsun istemislar.DILIMIZIN, KULTURAMIZIN, HALKIMIZIN KORUNMASI ICIN BUNNARI YAPALIM!!!Elbetki, sade bir sevgiylan dilimizi, kulturam?z?, halk?m?z? koruyamayacez. Sevgimiza laaz?m ekleyelim kuvedimizi, fikirlerimizi, zaman?m?z?.Okullardan, usak bascalardan, universitettlerda derslerdan kaara, mutlaka ay?r? derslera, toplumlara, nereda kendi merakl??n? usaklar hem genclar bulacek, acmaa yada genisletmaa laaz?m. Ko evladlar?m?z gagauzca siir yaz?p okusunnar, ko pyesalara gora spektakli koysunnar, ihtiarlardan adetleri uurenip ilerletsinnar.Televizionnara, radiolara c?ks?nnar, gazetalara, dergilera yazs?nnar, konkurslara yar?smalara kat?ls?nnar.Ilk yard?mc? dilin?n dooru hem gozal kullanmas? icin televizion hem radio laaz?m olsun, ondan sora gazetalar, dergilar, kiyatlar.Paralel buna profesional teatrular?n spektakli gosterileri, turku festivalleri – bunnar kolay hem cok say?da kisileri kaplayacek metodlar.Onemli artistlerimizin isleri. Turkuculerimiz, oyuncular?m?z, muz?kac?lar?m?z pek dusuk uurda bulunerlar, hem laaz?m n?sannamaa, ani gena da kendi kuvetlerinnan, optimizm uurunda yaraderlar, c?k?p stenalar?m?za sevindirmaa may paras?z cal?serlar. Ama gozell?k, sennik veran kisi, bildiimiz gibi laaz?m tok, paral? hem komplekss?z olsun, ozaman siiredici da memnun kalacek, artistlar da islerini kaliteli yapaceklar.Buun buuk problemlar var nica turkuculuk, ola da oyunculuk taraflar?nda. Problema ondan, ani kulturaya laaz?mn? uurda zaman hem para verilmeer. Gagauz turkulerina kliplar c?kar?lmer, SD albomlar haz?rlanmeer, kostumnar siirek dikiler, instrumentlar enilenmeer, devlettan yada primariyalardan bu islar icin bir zaman eterli kadar finans ay?r?lmeer.Esaba alarak, avtonomiyam?z?n kurulus neetlerini – ilkin kulturadan baslamaa laaz?m. Ona cok hem dayma zaman ay?rmaa duser, zera yabanc? bir insan baska halk? uurenmak icin, o halk?n kulturas?na dan?ser. Kafam?zda dooru, kaavi, kultural? bak?slar erlesarsa – oteysi da istediimiz gibi olacek, ama kendimizi, kulturam?z? dusurarsak, ozaman milletimiz da tezlaa kaybelecek.Bunu yapmamak icin, varl??m?z?, zenginniimizi korumak hem ilerletmak icin hepsimiz savasal?m laaz?m, kaybedilmis zaman? toplayal?m, sindiki problemalar? cozup atal?m. Da ko olsun saal?kl?, sevgili, ozel hem tek uusek kultural? gagauz halk?, gagauz dili!PATRETTA: Ivanna KOKSAL (KOL) k?z?nnan, ans?nnan hem babusunnan.Redaktiyam?zdan. Baba marta ay?n 14-da Kazayak kuuyunda bir kontert oldu. Ivanna KOKSAL (KOL) zaametinnan o kontertta pay ald?lar an?lm?s gagauz artistleri Mihail KULEV, Cad?rdan (ansambli “Cay?r”); opera zanaatc?m?z Marina RADIS; Dmitri NEDOV hem Potr PAVLIOGLU, Valkanestan; grupa “Yujn?y aktent”, Komrattan; Natalya NECEVA, Ukraynadan, Kotlovina kuuyundan. Deputatlaa yolunda Ivanna KOKSALa (KOL) arka olmaa deyni Kazayaa geldilar Dmitri SAVASTIN, gagauzlar?n buuk resimcisi; Todur ZANET, poet, yaz?c?, dramaturg, “Ana Sozu” gazetan?n redaktoru; Ekaterina JEKOVA, GRTn?n direktoru.